Süper Hücre Nedir? Bu Yaz Bizi Neler Bekliyor?

Ülkemizde son günlerde yaşadığımız ve çok da alışık olmadığımız hava olayları süper hücre olarak tanımlanıyor. Süper hücre nedir? Öncelikle ondan başlayalım. İngilizcede “Supercell” olarak tanımlanan atmosferin üst seviyelerindeki açısal rüzgar yön değişimlerinin çok yoğun olmasına bağlı olarak dikey rüzgarların gelişmesiyle meydana gelen hava olayına süper hücre denir.

Bir yandan korona salgını ile kontrollü sosyal hayat düzenine alışmaya çalıştığımız şu günlerde, şimdi de farklı bir yaz bizi bekliyor. O halde süper hücreli hava olaylarına karşı hazırlıklı olabilmek için biraz daha yakından tanımakta fayda var diyebiliriz. Süper hücreli yağış ve süper hücreli fırtına aslında diğer yağış ve fırtına türlerine göre daha az rastlansa da esasen en tehlikeli olan doğa olaylarındandır. Fırtına, şimşek, dolu, aşırı yağış ve hatta birkaç gün önce İstanbul’da görüldüğü üzere hortum oluşmasına bile sebep olabilir.

Kısa süreli belki de senede 1-2 kere dolu yağışı ya da bahar aylarında gök gürültülü sağanak yağışlara daha alışkın olabiliriz. Ancak birden kararan hava, şiddetli fırtına, dolu, yıldırım ve sele dönüşerek bir afet yaratan süper hücreli hava olayları bizim için sıklıkla yaşanan durumlar değil. Daha çok Amerika, İngiltere gibi ülkelerde görülen bizim ise haberlerde izlediğimiz süper hücre ve buna bağlı gelişen şiddetli fırtına ve yağmurlara bu yaz hazırlıklı olmalıyız.

Süper Hücre Neden Türkiye’de Görülüyor?

Peki bizim ülkemizde alışık olmadığımız bu süper hücre neden şimdi ülkemizi de etkisi altına alıyor? Dünya genelinde en çok Amerika Birleşik Devletleri’nin Florida ve California bölgelerinde yaşanan kasırgalara az çok kulak aşinalığımız vardır. Süper hücre ülkemizde hangi etkileri ne kadar gösterir bunu ancak yaşadıkça görecek olsak da neredeyse Temmuz ayına gelmemize rağmen henüz yaz mevsiminin o bildiğimiz klasik görüntüsünden eser yok.

Türkiye nem oranı yüksekliğine bağlı olarak çok hücreli yağışlar olarak tanımlanan ve sel felaketlerine yol açabilen hava olaylarının daha sık görüldüğü bir bölge iken şimdi süper hücreli yağışlar ve fırtınaların oluşabileceği bir noktaya nasıl geldi? Bu sorunun genel olarak tanımlanan tek bir cevabı var. O da küresel ısınma etkileri. Yani insanın doğanın dengesini bozmasına bağlı olarak tüm dünyada değişen dengelerden biri olan küresel ısınmanın getirdiği iklim değişiklikleri bizi süper hücreli olayların daha sık görülebileceği bir bölge konumuna getiriyor.

Süper Hücreli Hava Olayları Nerelerde Görülmüştür?

Bu tip hava olaylarının yaşandığı yerler içerisinden en dikkat çekenleri şöyle bir hatırladığımızda tam olarak neler yaşayabileceğimizi de daha iyi kavrayabiliriz.

Temmuz 2019’da İngiltere’de yaşanan süper hücreli fırtına özellikle kuzey bölgelerinde yıldırım, dolu ve şiddetli fırtınaya bağlı hasara yol açan bir etki gösterdi. Amerika tarihinde farklı farklı isimlendirilen pek çok süper hücreli fırtına, şiddetli kasırga ve hortum olaylarıyla yaşam alanlarında tahribat oluşturdu.

Güney Amerika’da “Tornado Koridoru” olarak bilinen bölge her yıl farklı zamanlarda bu tip fırtınaların uğrak yeri diyebiliriz. Bu sebeple bölgedeki evlerde mutlaka sığınak bulunuyor ve fırtına süresince yaşam sığınaklarda korunaklı olarak sürdürülüyor.

Güney Afrika, Belçika, Ajrantin, Hindistan ve Pakistan’ın belirli bölgeleri de süper hücreli hava olaylarıyla mücadele veren ve bu noktada tarihte kayıplar vermiş diğer bölgelerdir.

Süper Hücre Türleri Nelerdir?

Süper hücre yarattığı etkiler bakımından 3 farklı türe ayrılmıştır. Bunlar:

Az Yağışlı Süper Hücre: Az yağışlı olarak tanımlanan bu süper hücreli yağışlar daha çok dolu yağışı şeklinde görülür: Öyle ki ceviz büyüklüğünde hatta daha büyük boyutlarda bile dolulara sebep olabilir. Bazen hiç yağmur bile yapmadan sadece dolu olarak yağış olur. Tehlikeli boyutlarda hortum üretmezler. Nem oranının düşük olduğu yerlerde ve mevsimlerde görülür. Yani daha sıklıkla yaz mevsiminde az yağışlı süper hücreler ile karşılaşmak mümkündür.

Klasik Süper Hücre: Saat yönünün tersinde rüzgarlara sahip olan klasik süper hücreli fırtınalar güçlü hortumlar yaratır. Nem oranına bağlı olarak dolu yapabilme özelliği de vardır.

Çok Yağışlı Süper Hücre: Adı üzerinde iri taneli ve görüş mesafesini kısaltan yoğun bir yağış yaratırlar. Aynı zamanda fırtınaya bağlı hortumlar da meydana gelir. Ancak yağmura bağlı olarak görüş mesafesinin kapanması hortumların fark edilememesine ve bu sebeple tehlikeli durumlara yol açabilirler.

Süper hücre nedir dediğimizde gösterdiği karakteristik özelliklere göre farklı etkiler yapabildiğini de türlerine bakarak anlayabiliriz. Küresel ısınmanın getirdiği değişimler ile bu tip hava olaylarının bu yaz yaşanma ihtimallerinin artması son günlerin gündeminde yer alan konulardan bir tanesiydi. Umarım ülkemizde kötü etkilerin olacağı durumlar yaşanmaz. Süper hücre ile önümüzdeki yıllarda iklim değişimlerine bağlı olarak daha sık mı karşılaşırız? Bu sorunun cevabını da olasılıkların ötesinde yaşayarak göreceğiz. Bol güneşli bir yaz geçirmek dileğiyle. Sağlıkla kalın 🙂