Sebzelerde Sulama Nasıl Yapılır?

Bahar döneminde bahçe ve balkonlara ektiğimiz sebzelerde iyi bir hasat için yaz döneminde doğru bir sulama dengesi kurmamız gerekir. Sebzelerde sulama nasıl yapılır dediğimizde hem yöntem olarak hem de her bir sebzenin farklı su ihtiyacına göre pek çok farklılık bulunur. Çok su verirsek daha iyi olur demek, sebzelerde sulama yaparken en sık düşülen yanılgıdır.

Aslında her sebzenin bir dili vardır. Bunu düzenli olarak sebze meyve yetiştiriciliği yaptığınızda zaman içerisinde öğrenebiliyorsunuz. Ben de doğal yaşam içerisinde öğrendiklerimi sizlerle paylaşarak verimli bir hasat için sebze sulama konusunda doğru bir yol izlemenize yardımcı olmaya çalışacağım. Öncelikle genel olarak dikkat etmeniz gereken püf noktalarından bahsedelim.

Sebzelerde Sulama Yaparken Değişmez Kurallar

• Sebzelerde sulama saatleri çok önemlidir: En ideali gün doğumuna yakın saatlerde sulama yapmanızdır. En sıcak yaz günlerinde sabaha karşı 04.00 eğer sizin için uyanmak sorun değilse iyi bir saat olabilir. Erken kalkamam diyorsanız o zaman güneş çekildikten sonra yani gün akşama dönerken de sulama yapabilirsiniz. Bunun sabaha göre en önemli dezavantajı toprak altındaki börtü böcek bahçe zararlıları da gün batımında nemli alanlar ararlar ve fidelerinizin etrafında toplanıp onlara zarar verebilirler.
• Yaprak ve meyve kısımlarına dikkat: İster kuyu suyu ister şebeke suyu olsun doğal yağmur gibi olmadığı için sebze fidelerinin yaprak ve meyve kısımlarına su geldiğinde bozulmalara sebep olabilir. Bu yüzden hiçbir zaman üstten sulama yapmayın. Tamamen dipten kök kısmı ve çevresine bir çember şeklinde sulama yapın.
• Tazyikli su kullanmayın: Suyu sonuna kadar açıp çabuk çabuk sulamak ve bir an önce bitirmek isteyebilirsiniz. Bahçe işi biraz meşakkatli ve sabır işi unutmayın 🙂 Fazla tazyikli su üstteki toprağı da bir miktar erozyona uğratacağı için kökler zarar görüp, sebze fideniz bozulabilir. Sebzelerde sulama yaparken hortumla yaptığınız sulamalarda musluğu çok açmayın.

• Tek yönlü sulama yapmaktan kaçının: Kök bölgesinin tüm çevresini daire şeklinde sulamanız en sağlıklı yöntemdir. Çünkü ana köke bağlı kökler yanlara doğru dağılım gösterir. Tüm bu damaların eşit beslenmesi için çevresel bir sulama en idealidir. Yazının ilerleyen bölümlerinde sulama yöntemlerinde bu konuda daha kapsamlı bilgi bulabilirsiniz.
• İki kademeli sulama yapın: Burada amaç sebze fidenizin yeterince su ihtiyacını karşılayabilmesidir. Bir sıra sebze fidesini bir miktar sulayın. Sonra tekrar sıranın başına geçin. Her toprağın yapısı farklı olduğundan burada kendi gözleminiz önemli. Toprak suyu tamamen çekmişse fideniz için yeterince su kalmamış demektir. İlk etapta bol sulamış gibi gözükseniz de 5 dakika sonra bu durum değişebilir. İkinci kez su verirseniz fideniz asıl şimdi sudan faydalanacaktır.

Sebze Sulama Kaç Günde Bir Yapılır?

En çok tereddütte kalınan konulardan bir tanesi de sebze sulama miktarı ne olmalıdır? Aslında sulama zamanını belirleyen birçok faktör vardır ve biber kaç günde bir sulanır gibi bir sorunun standart bir cevabı yoktur. Çünkü sebzelerde sulama süresi;

• Toprağın yapısı: Killi toprak daha iyi su tutabildiği için sulama süreleri daha uzun olabilir.
• Arazinin eğimi: Sebzelerinizi ektiğiniz bahçenizde hafif bir eğim olması bile üst tarafta kalan fidelerin sudan daha az faydalanmasına sebep olur.
• Fidenizin cinsi: Nasıl bir fide kullandığınız da önemli bir başka detay. Organik fide yetiştirmek her zaman için daha nazlıdır, ancak iyileştirilme yapılmış olan fideler koşullara daha dayanıklıdır. Tabii burada onca emeğe karşılık besin değeri yüksek doğal sebze istiyorsak tercihimiz organikten yana olmalı 🙂
• Fidenizin gelişim dönemi: Sebzelerde sulama yaparken gelişimine göre ihtiyaç duydukları su miktarı da değişir. Örneğin domatesler kızarma döneminde daha az suya ihtiyaç duyar. Bu konudaki detaylar için organik domates yetiştirme yazımıza göz atabilirsiniz.
• Hangi sebze olduğuna göre: En çok su isteyen sebzeler kabak, salatalık ve fasulyedir. Balkonda bahçede kabak yetiştirirken gölge ve nemi sevdiğini unutmayın. Aynı durum fasulye yetiştiriciliği için de geçerlidir.
• Bulunduğunuz yerin mevsimsel koşulları: Her bölgenin iklim koşulları farklıdır. Gece gündüz sıcaklık farkları, nem oranı ve gün içerisindeki sıcaklık değerleri sebzeleri sulama koşullarını değiştirir.

Bu kriterlere baktığımızda aslında genel olarak kabak üç günde bir, mısır beş günde bir sulanır diyemeyiz. Peki sebzeleri kaç günde bir sulamalıyız? Burada zamanla kazanacağınız tecrübeyle sebzelerin dilinden anlamak gerekiyor. Sebzelerde sulama ihtiyacını bize en iyi gösteren şey yapraklarıdır.

Özellikle sabahın erken saatlerinde bir kez de olsa sebzelerinizi gözlemleyin. Hafif çiğ ile birlikte yaprakları daha yukarı doğru bakar ve taze yeşil renktedir. Sebze fideleriniz her zaman bu şekilde olmalıdır. Yapraklarında aşağı doğru bakma, canlı yeşil renginde azalma görülürse bilin ki suya ihtiyaçları vardır. Yani sulama zamanlarını gözlemle belirlemeniz en doğrusudur. Eğer balkonda sebze meyve yetiştirmek istiyorsanız saksılarda olan fideler daha fazla suya ihtiyaç duyarlar. Burada gün aşırı sulama yapmanızı tavsiye ederim.

Sebzelerde Sulama Sistemleri

Günümüz dijital çağında akıllı tarım uygulamaları sulama sistemleri açısından da pek çok kolaylık sağlar. Sulama saatlerini programlayarak en ideal saatlerde siz uyurken bahçeniz ve fideleriniz kendi kendine sulanabilir. Hatta toprağın nem durumunu ölçerek fidelerin sulama ihtiyacını belirleyen akıllı teknolojiler ile ne yapmanız gerektiğine dair tüm soru işaretlerinden kurtulabilirsiniz. En güzeli tüm bunları cep telefonunuzdan takip edebilirsiniz. Hatta bahçenizi bu sisteme bırakıp tatile bile gidebilirsiniz. Akıllı sulama sistemleri henüz çok yaygın değil, ancak geleneksel sulama yerine bir sistem düşünüyorsanız yatırımınızı bu yönde yapabilirsiniz.

Daha geleneksel olsa da damlama sulama sistemi hem başında beklemeniz gerekmeyen hem de fidelerin daha sağlıklı sulanmasını destekleyen bir diğer yöntemdir. Size düşen sadece uygun saatlerde suyu açmaktır. Bunun için de gece saatlerini tercih edebilirsiniz. Ayrıca fidelerin yaprak ve meyvelerine su gelme riskini de ortadan kaldırmış olursunuz.

Sebzelerde sulama için karık veya ark olarak adlandırılan bir kanal sistemini topraktan siz de oluşturabilirsiniz. Çapa ile fidelerin sağ ve sol taraflarına açacağınız kanalların en alt ve üst noktalarında toprakla set yapmanız önemli bir detaydır. Böylece su kanallardan dışarı akmaz ve fideleri besler. Ancak topraktan oluşturduğunuz bu kanalları 15-20 günde bir suya bağlı aşınmadan dolayı düzeltmeniz gerekir. Çok derin ve fidelerden çok uzak kanallar açarsanız da bu kez fideleriniz yeterince beslenemeyebilir. Dolayısıyla çok sağlıklı sonuç alamayabilirsiniz.

Gelelim en geleneksel sulama sistemine. Bahçe hortumuyla el emeği ve sabır gerektiren bu yöntem özellikle bizim gibi hobi olarak bahçe yapanların daha çok kullandığı bir yöntem. Yukarıdaki başlıklarda yer alan detaylara dikkat ederek ince bir işçilik ile sulama yapmanız gerekiyor. Suyu fidenin çevresinde tutmak ve iyi beslenmesini sağlamak için her fidenin etrafına daire şeklinde topraktan set yapabilirsiniz. Yani her bir sebze fideniz için birer sığ havuz yapmış oluyorsunuz. Biz bahçemizde bu yöntemle sebzelerde sulama yapıyoruz 🙂