Organik Gübre :Doğal Yaşamın Ayrılmaz Bir Parçası

Organik gübre nedir, hatta gübre nedir köy hayatı ile beraber öğrendiğim temel konuların başında geliyor 🙂 İlk yıl tabii meyve fidanları diktik, sebze fideleri, çiçekler ekilecek bir heves, bir heyecan bizde. Dediler ki, şimdi size gübre lazım. Tamam ne demek, hemen getirtelim. Köyde gübreden bol ne var zaten. Bir koca traktör gübre yığdırdık kapının önüne.

 “Sebzeleri, meyveleri bununla mı besliyoruz yaniii” diye insan içinden bir geçiriyor yalan yok 🙂 Ama zaman içinde organik gübre demek, bitki besini demek kıvamına geliyorsunuz. Madem doğal yaşam dedik organik yaşayacağız o zaman doğanın kendi içindeki geri dönüşümüne de saygı duymak lazım 🙂

Organik Gübre Nedir? Çeşitleri Nelerdir?

Organik gübre hayvansal ve bitkisel olarak temelde ikiye ayrılır. Hayvanların da doğadan beslendiklerini düşünürsek, onların dışkıları da bir nevi doğal atık sayılıyor.

Bitkisel organik gübre ise, kompost dediğimiz ve kendimizin hazırlayabileceği, sebze fidelerimizi, çiçeklerimizi, meyve ağaçlarımızı besleyebileceğimiz bir organik gübre çeşidi. Bunun yanında mantar yetiştiriciliği yapılan bölgelerde üretim sonrası mantar atıklarından oluşan mantar kompostu var ki, o da toprak için oldukça zengin bir besleyici. Bizim buralarda mantar fabrikaları olduğu için zaman zaman mantar kompostu kullandığımız oluyor. Özellikle çiçekler için çok faydalı.

Hayvan gübreleri içinde inek, at, koyun, keçi gübreleri en yaygın kullanılan türleri. Bunun dışında tavuk, kaz gibi kümes hayvanları, güvercin ve son dönemde giderek yaygınlaşan solucan gübresi de organik gübre çeşitleri arasında yer alıyor. Bu gübreleri direk toprakla karıştırıp ya da zaman zaman  sulandırıp gübre şerbeti hazırlayarak kullanabiliyoruz. Cuma günü olan yazımızda organik gübre şerbeti ve kompost yapımını detaylarıyla bulabilirsiniz 🙂 Şimdi hangi gübreyi  nerede, ne zaman, nasıl kullanalım? Gelelim bu soruların cevaplarına…

Organik Gübre Deyip Geçmeyin, Gübreden Gübreye Fark Var!

Öncelikle neden organik gübre kullanmalıyız? Çünkü nasıl ki organik besinler bizlerin beslenmesinde çok daha sağlıklı faydalı ise toprağımız ve bitkilerimizi besleyeceğimiz gübrenin de organik olması toprak ve bitkiler için çok daha sağlıklı.

Hayvansal gübreler kullanacaksanız ilk kural gübrenin en az 6 ay kadar beklemiş gübre olması gerekiyor. Taze gübre bitkilerinize fayda vermek yerine zarar verir. Hayvansal gübreniz yanık yani eski gübre olmalı.

unca yıl içinde inek, koyun, keçi, at ve mantar gübresini sırasıyla denedik 🙂 İnek gübresinin dezavantajı maalesef danaburnu denilen böcekleri bahçenize musallat ediyor olması. Danaburnu, sebze fidelerinizi kökünden kesen tam bir tarla zararlısı. Bahçe zararlıları ile ev yapımı bitki ilaçları sayesinde mücadele edebilirsiniz. Tabii bunları öğrenene kadar Mücadele etmesi de oldukça zor. Onları bahçeden arındırana kadar canımız çıktı.

Koyun ve keçi gübresi daha granül halde bulunduğu için, toprağın ayrışmasında çok yardımcı olmuyor. Besleyici özelliği yüksek bir gübre çeşidi. Özellikle, güller, çiçekler ve ağaçlar için kullanımda çok iyi sonuçlar veriyor. Ancak sebze ekilecek alanda toprağınız killi ve sıkı bir yapıya sahipse at gübresi ya da mantar gübresini tercih edebilirsiniz.

Biz çiçekler için mantar veya koyun gübresi, sebze ekilecek alanda da mantar veya at gübresi ile güzel sonuçlar alıyoruz. Son dönemde hızla yaygınlaşan solucan gübresini sebze meyve fidelerini toprağa ektikten sonra fide diplerinde kullanıyorum. Tüm bahçe için solucan gübresi, henüz diğer gübrelere göre daha yüksek maliyettedir.

Doğal Gübre Sebzelerde Nasıl Kullanılır?

Gübreleme ile öncelikle toprağımızı beslemek önemli. Eğer toprağımız yeterince zengin içerikli olursa ekeceğimiz her şeyden alacağımız verim de aynı oranda yüksek oluyor. Bu sebeple biz sonbaharda hasat sonrası bahçeye gübre attırıp çapalama ile toprakla karıştırıyoruz. Bütün kış boyunca yağmur, kar ve gübre ile toprağımız besleniyor. Avantajı, toprak baharda çok daha gevşemiş ve fide ekimine daha kolay hazır hale geliyor. Tek dezavantajı, baharda yabani otların çok daha fazla çıkması oluyor. Ama her halükarda ekilecek alanda yabani ot temizleme işlemi yapılıyor. Ayrıca Mayıs ayında fide ekimi yaparken fidelerimizi gübre ile yeniden desteklemek gerekiyor.

Tercihen bu işlemi, Mart ve Nisan ayında fide dikiminizden 1 ay önce de yapabilir, toprağın havalanıp beslenmesini sağlayabilirsiniz. Eğer organik doğal gübreyi toprağa karıştırma işlemini bu dönem yaptıysanız ilk fide ekiminde fidelerinizin etrafını tekrar gübrelemenize gerek kalmıyor.

Fidelerimiz boylanıp ilk tomurcuklarını verdiğinde tekrar az miktarda köklerine değil  ama etraflarına gelecek şekilde ikinci kez organik gübre ile besleme yapıyoruz.

Ağaç ve Bitkilerinizde Doğal Gübre Nasıl Kullanılır?

Meyve ağaçlarınız, ilk tomurcuklanmaya başladığında, henüz çiçek veya yaprak açmadan önce toprakları havalandırılıp, organik gübre ile beslenir. Gübreyi köküne yakın değil, etrafına çember şeklinde koymalı ve toprak ile üzerini örtmeliyiz. Bunun yerine gübre şerbeti de kullanabilirsiniz.

Güller, ortancalar, leylaklar, hanımeli gibi bahçenizdeki çiçekler için de Nisan ayından itibaren her ay topraklarını kabartıp köklerine gelmeyecek şekilde diplerine organik gübre veya gübre şerbeti verebilirsiniz. Haziran itibari ile çok sıcak dönemde gübre verme işlemini kesiyoruz.

Kış döneminde ise, tüm bitkilerinizin kök bölgesini donmaya karşı korumak ve sıcak tutabilmek için biraz gübre, üzerine talaş ya da ağaç kabukları eklerseniz bitkileriniz hem beslenir hem don tehlikesine karşı korunmuş olur.

Köyde organik yaşam nelere kadir 🙂 Ağaçlarımız, fidelerimiz ve tüm bitkilerimiz için organik gübre kullanımını kendi tecrübelerimiz doğrultusunda aktarmaya çalıştım. Bir sonraki yazımızda bitkilerden organik gübre yapmayı yani kompost yapımını ve gübre şerbeti yapımını sizlerle paylaşacağım. Bol hasatlı bir yaz olması dileğiyle 🙂