Korona Sonrası Salgınla Mücadele Sokakta Başlıyor

Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de koronavirüs salgını ile ilgili yeni bir dönem başlıyor. Aslında tam olarak korona sonrası bir dönem demek için biraz erken. Salgın etkilerinin hafiflemesiyle birlikte ağırlıklı olarak evlerde süren yaşam modelini dışarıdaki iş ve sosyal yaşama entegre edildiği bir dönem içerisindeyiz.

Aslında korona ile savaşımız bitmedi. Aksine asıl şimdi başlıyor. Çünkü ev içerisindeki izole yaşamda korunmak çok daha kolaydı. Dışarıdan eve virüs gelmemesi için alışveriş torbalarımızı dezenfekte etmek, evlerimizi dezenfekte etmek ve acil durumlar harici dışarı çıkmadan yaşamak hastalanma riskinin minimum olduğu bir düzeydi. Evden çalışma, online eğitim derken virüsün azalan etkisiyle ve bir yandan da duraklayan yaşama yeniden ivme kazandırmak üzere kontrollü sosyal hayat olarak ikinci dönemdeyiz. Bu dönemden de galip çıkmak için değişenlerimiz neler?

Korona Sonrası Sokakta Neler Değişti?

Bireysel olarak en önemli değişenimiz maskeler olsa gerek. Artık dışarı çıkarken ayağımıza giydiğimiz ayakkabımız gibi yüzümüzde de maskemiz var. Çantamızda ise mutlaka kolonya ya da el dezenfektanı olmazsa olmazlardan. Çünkü virüs hala sokakta.

Korona sonrası yaşam içerisinde cafe ve restoranlarda farklı farklı pek çok uygulama var. Girdiğimiz pek çok mekanda öncelikle ateşimiz ölçülüyor. Evlerden görüntülü konuşma uygulamaları ile iletişimde olduğumuz eş, dost ve akraba ile artık yüz yüze sohbetler edebilsek de 2 metre mesafeyi korumamız gerekiyor. Kimi mekanlarda cam paravanlar ile ayrılmış bölmeler kimilerinde ise birer masa atlayarak oluşturulan mesafeler bulunuyor. Eskiden çıkışta şeker ikram eden restoranlarda şimdi çanta boyutunda dezenfektan hediye ediyorlar.

Temassız teknolojiler ile bazı restoranlarda menülere kendi telefonlarınız üzerinden ulaşarak sipariş veriyorsunuz. Alışveriş merkezlerinde mağaza önlerinde belirli bir mesafe ile sıraya girmelisiniz. Yeşil alanlarda mesafe korunarak ayrılmış bölümlerde oturabiliyorsunuz. Devlet kurumları, bankalar ve kargo şirketleri gibi herhangi bir işinizi halletmek için gittiğiniz yerlerde içeride değil dışarıda ve yine belirli bir mesafeyi koruyarak sıra beklemeniz gerekiyor.

Tatil yerlerinde otele girişte kimlik kontrolünden önce ilk iş ateşiniz ölçülüyor ve dezenfektan ile karşılanıyorsunuz. Şöyle bir etrafınıza bakın, mutlaka gözünüze çarpan uyarı levhaları olacaktır. Mesafeni koru, maske takmayı unutma gibi mesajlara denk geliyorsunuz.

Bunca zaman evde kaldıktan sonra dışarı çıktığınızda aslında şunu anlıyorsunuz ki, bizi dışarıda eskisi gibi değil; yepyeni bir hayat karşılıyor. Peki bu yeni hayat düzeninden sonra bir sonraki adımda bizi neler bekliyor?

Koronavirüs Sonrası Nasıl Bir Hayatımız Olacak?

Bir virüs ki tüm hayat düzenimizi tamamen değiştirdi. 1999 yılı büyük Gölcük Depremi çok ağır kayıpların yaşandığı bir afet olarak sonrasında yaşama bakışımızı epey değiştirmiş; o zamana değin bir kriter olarak depreme dayanıklılık üzerinde çok fazla durmamıştık. Daha bölgesel yaşanan bu afet sonrası bile normale dönen hayat değişimleri de beraberinde getirmişti. Şimdi yaşanan küresel bir pandemi gün gelip ne kadar geride kalsa da hem kişisel olarak değişen olacak hem de yaşam formlarında toplumsal olarak değişimler yaşanacaktır.

Öncelikle şu an olan çok somut değişimlerden bahsedelim. Covid19 pandemisi ilk etapta bazı teknolojilerin çok daha erken bir şekilde hayatımıza dahil olmasını sağladı. Örneğin online eğitim ülkemizde henüz emekleme aşamasındaydı. Özel kurslarda daha ağırlıklı kullanılan ve 2050’de dünya modelinde tamamen örgün eğitimin yerine geçebileceği konuşulan uzaktan eğitim bir kriz için çözüm olarak yaygın bir kullanıma geçti ve belki de hiç olmadığı kadar adından söz ettirdi.

Evden çalışma modeli daha çok bir şirkete bağlı olmaksızın freelance çalışanların kullandığı bir sistemdi. Yine yakın geleceğin çalışma modeli olarak tartışılan ancak henüz yaygın kullanılmayan evden çalışma kriz döneminde ilk sınavını çoğunlukla başarıyla geçti. Korona sonrası işyerleri bu model için çok daha cesur davranarak yepyeni bir çalışma anlayışına geçerler mi? İlerleyen zamanlarda hep birlikte göreceğiz.

Salgına karşı koruyucu ve önleyici olarak geliştirilen teknolojiler artık kalıcı olarak hayatlarımızda var olabilir. Örneğin cafelerde kullanılan temassız menüler salgın sonrası da gelişerek devam edecektir.

Bakteri ve virüsleri yok etmeye yönelik geliştirilen yapay zeka teknolojileri henüz çok yeni hayatımıza dahil olmaya başlasa da yine önü açılan sistemler olarak özellikle hastaneler, okullar ve alışveriş merkezleri gibi ortamlarda kalıcı olarak kullanılacaktır.

İnternetin ve teknolojinin kriz anında ne kadar işe yaradığının ve gerek sosyal gerekse iş yaşantısında zamandan ve maddiyattan sağladığı tasarruf her anlamda iletişimde çok daha gelişmiş teknolojieri daha kısa sürede hayatımıza dahil edecektir.

Korona Sonrası Daha Temiz Bir Dünya

Her ne kadar fabrikaların daha kısıtlı çalışması, trafikte olan araç sayılarının azalması ile temizlenen hava ile ilgili çok net rakamlar sunulmasa da herkes bulunduğu çevredeki değişimi az çok fark edebilir. Önemli olan buradan dünyaca çıkarılması gereken derslerdir. Salgın öncesi tükenen doğal kaynaklar, su sıkıntısı ve çevre kirliliğini kontrol altına almak adına yakın gelecek için kurgulanan akıllı kent sistemlerinden bahsediyorduk. Belki de salgın döneminde durağanlaşan yaşam bize bu konularda özellikle çevre kirliliği konusunda farklı teknolojiler geliştirmemiz gerektiği konusunda da bir öngörü sağlamıştır.

Bir başka dikkat çekici nokta ise hijyenin bir salgının hızını kesmekte ne kadar önemli olduüunu görmüş olmamız. Bu dönem kişisel temizlikte gösterilen özen zaman içerisinde bir rutine ve alışkanlığa dönüşerek daha bilinçli toplumlar oluşabilir. Dışarıda oturacağımız ya da konaklayacağımız mekanlarda yeni oluşan algımızla hijyen kriterlerimiz çok daha yüksek olduğu için tıpkı depreme dayanıklı ev algısı gibi bu da kalıcı devam edebilecek kriterlerimizden biri olabilir.

Korona sonrası yaşam bireysel, toplumsal ve küresel bazda farklı bir algıyla devam edecek yeni bir yaşamı da beraberinde getiriyor. Bir gün maskeleri elbet geride bırakacağız. Umuyorum ki buradan çıkarmamız gereken dersleri unutmayarak salgın sonrası eskisinden de çok daha iyi bir hayata merhaba diyebiliriz.