Hayalet Uzuv Sendromu ve Etkileri
Ağustos 17, 2019Hepinize merhaba Digital Yazarlar takipçileri. Hayalet Titreşim Sendromu yazımızın ardından bugün sizler için Hayalet Uzuv Sendromu hakkında içerik hazırladık ve hiç vakit kaybetmeden yazımızla sizi baş başa bırakıyoruz.
Hayalet uzuv sendromu, herhangi bir sebepten ötürü vücuttaki bir uzvun kaybedilmesinden dolayı o uzvu sanki yerindeymiş gibi hissetme ve uzuvda oluşan ağrıyı duyabilme olarak tanımlanır. Bu sendromun en belirgin şikayeti, artık vücutta olmayan bir uzvun bedendeymiş gibi acı vermesidir. Örnek olarak, Amerikan askeri Christian Bagge’nin Irak’ta yol kenarına yerleştirilmiş bombanın patlaması sonucu bir bacağını diz kapağının altından diğer bacağını ise diz kapağının üstünden kaybetmesi verilebilir. Christian Bagge, ampute bacağı naklinin ardından ayak tırnaklarında dehşet bir ağrı hisseder. Doktorlar Christan Bagge’ye ağrıyı tarif etmesini ister. C. Bagge, 1-10 aralığında ağrı eşiği olduğunu, önce 6-7 şiddetinde ağrı hissettiğini ve daha sonra 10 şiddetinde ağrı hissettiğini söyler.
Araştırmacı Ronald Melzack, duyulara göre vücut tasavvurunu beyin oluşturmaktadır. Böylelikle beyin, bu vücut tasavvuruna bağlı olarak hayali bir uzuv dahi olsa herhangi bir uzuvdan duyu üretebilir. Çünkü uzuv yeni kaybedildiğinde beyin henüz yeni bir tasavvur oluşturmamıştır. Zamanla beyin vücut tasavvurunu düzelterek durumu kabullenir. Fakat kimi zaman beynin bu durumu kabul etmesi zorlaşır. Bu sebeple ağrıyı azaltmak için de çeşitli tedavi yöntemleri mevcuttur.
Hayalet Uzuv Sendromu Tedavisi İçin Ayna Yöntemi
Ayna yöntemi ile ilgili çalışmalarını ABD Kaliforniya Üniversitesi Beyin ve Bilinç Merkezi Başkanı Prof. Dr. Vilayanur Ramachandran yapmıştır. Prof. Ramachandran’ın sol kolunu trafik kazasında kaybeden hastası Tom Sorenson hastası üzerinde uyguladığı bu yöntem oldukça başarılı sonuçlar vermiştir. Bu yöntem şu şekilde işlemektedir:
Sağlam olan uzuv ile kaybedilen uzuv arasına bir ayna konmaktadır. Sağlam uzuv aynanın önünde, kaybedilen uzuv ise aynanın arkasında olmalıdır. Hastaya bu şekilde sağlam uzvuna bakması söylenir. Birkaç seansın akabinde ağrılarda ciddi oranda azalma görülmüştür.
Hayalet Uzuv Sendromu İçin Çözüm Yapay Zeka
%50’nin üzerinde hastada görülen Hayalet Uzuv Sendromu için bir diğer yöntem de kuşkusuz yapay zeka olacaktır. Bu yöntemi keşfeden İsveç Chalmers Üniversitesi’nde görevli Max Ortiz Catalan’dır. Catalan da makine öğrenimi ve artırılmış gerçeklik ile Hayalet Uzuv Sendromu tedavisine katkıda bulunuyor. Catalan’a göre beyin uzuvlarını kontrol eden sinirler ampute uzuvların yerleştirilmesiyle işlevsiz kalıyor. Bu sinirler de hayalet uzuv sendromuna yol açıyor.
Phantom Motor Execution (PME) yöntemi ile cihaza bağlanan hastalar yapay zeka ve artırılmış gerçeklik sayesinde uzuvlarının sağlıklı görüntüsün ekranda görüyor ve hastaların işlevini yerine getiremeyen sinirleri komutlar aracılığıyla çalışıyor. Bu sayede hasta, beyninin kullanmadığı bölümlerini tekrar kullanmaya başlıyor ve zaman geçtikçe ağrıları rahatsızlık vermeyen boyuta kadar ulaşıyor ve Hayalet Uzuv Sendromu sorunu da ortadan kalkmış oluyor.
Herhangi bir doğal afette, trafik kazasında ya da savaşta uzuvlarını kaybeden insanlar yaşam kalitelerini düşüren bu durumla karşılaşabiliyor. Hiçbir şey çözümsüz değildir. Elbette dileğimiz bu durumların yaşanmamasıdır. Yeni yazımıza görüşmek dileğiyle, keyifli okumalar.