Mısır Yetiştirme Yöntemleri

Mevsim bahar olunca yaz için bahçe ve balkonlarda sebze ve meyve ekim zamanımız gelmiş oluyor. Bugün kendi kullandığımız ve iyi sonuçlar aldığımız mısır yetiştirme yöntemleri neler? sizlerle paylaşacağım. Bundan yaklaşık 15 yıl önce bahçeme ektiğim ilk mısırlarımı köstebeklere bir sonraki yıl ise saksağan ve kargalara kurban ettikten sonra mısır nasıl yetiştirilir konusunda epey mesafe kat ettim. Bahçe zararlıları içinde mısırlara en çok musallat olanlardan biri köstebekler. Mısır köklerine bayılıyorlar. Mısırlarınız oldu mu da bu sefer kuşlardan yana talipleri çok oluyor. Eh bizimki hobi bahçesi. Dönümlerce arazi mısır ekmiyoruz. Bu sebeple mısırları korumak ve kayıp vermemek için daha dikkatli olmayı zaman içerisinde öğrendik.

Şimdi mısır tohumu ekim aşamasından hasat aşamasına kadar organik mısır yetiştirme hakkında neyi nasıl yapmalıyız sorularının yanıtlarıyla devam edelim.

Mısır Yetiştirmek İçin Toprak Hazırlığı

Mısır yetiştirmek için topraktan yana şanslıyız. Mısırın öyle toprağım gevşek olsun yok kumlu ya da killi olsun gibi özel istekleri yok. Ancak epey boy atan mısır için kök olarak da derinliğe ihtiyacı var. Rahat kök salabilmesi için mısır tohumu ekeceğimiz alanı bel yardımıyla yaklaşık 30 cm derinliğinde kazmalı, toprağı alt üst edip organik gübre ile karıştırarak bir hafta kadar bekletmeliyiz.

Böylece 30 cm derinliğe kadar olan toprak hem havalanmış, hem gübre ile beslenmiş olarak mısırın rahatlıkla kök salabileceği seviyeye gelmiş olacaktır.

Balkonda Mısır Yetiştirilir mi?

Bahçede mısır yetiştirmek olur da balkonda olmaz mı? İstedikten sonra neden olmasın 🙂 Balkonda mısır için derin ve geniş saksılara ihtiyacınız var. Örneğin 20-25 litrelik plastik damacanaların ağız kısımlarını kesip, diplerine birkaç delik açıp saksı haline getirebilirsiniz. Toprak ve gübre karışımını bu saksının üst kısmından 25 cm boşluk kalacak şekilde saksıya doldurunuz. 2 ya da 3 adet tohumu aralarında boşluk bırakarak daire şeklinde ve saksının ortasına doğru ekin. Çıkanlar içerisinden en güçlüsünü bırakın. Diğer ikisini eleyin.

Hepsi iyiyse balkonunuzdaki duruma göre bir ve ya iki saksı daha yapın. Bahçe kadar çok fazla mısırınız olmasa da en azından birkaç seferlik kendi yetiştirdiğiniz mısırları dalından yeme keyfine erişebilirsiniz. Tabii büyük bir balkonunuz varsa çok daha fazlasını da ekebilirsiniz. Mısır fideleri büyüdükçe saksınıza azar azar toprak ilave ederek boğaz doldurma yapın. Mısır ve diğer sebzeler için balkonda sebze yetiştirme yazımızdan faydalanabilirsiniz.

Mısır Tohumu Nasıl Ekilir?

Mısırda erken fide yapıp sonra fide halinde toprağa ekim yapmak gerekmiyor. Toprağımızı hazırladıktan sonra tohum ile toprağı buluşturmadan bir gece önce mısır tohumlarını nemli bir bez arasında bekletiyoruz. Böylece tohumun toprakta filizlenmesi daha çabuk oluyor.

Tohumları toprağa ekmeden önce hortumla yağmurlama şeklinde hafifçe toprağı nemlendirelim.

Tohum derinliğimiz 5 cm kadar olsun. Yani toprağa 5 cm derinliğinde çapa ile bir kanal açalım. Bu birinci sıramız. Eğer ikinci bir sıra daha mısır ekecekseniz mısır ekimi sıra arası 60-70 cm boşluk verelim.

Şimdi açtığımız sıralarda her bir tohum arasına 30-40 cm gibi boşluk bırakarak birer mısır tohumu koyalım. Burada bir tohumun filizlenmemesi gibi bir durumu garantiye almak isterseniz 2’şer mısır tohumu da koyabilirsiniz. Eğer her ikisi birden çıkarsa zayıf olanı sökün. Güçlü olan ile yolunuza devam edin 🙂

Mısır tohumlarını koyduk. Sıra geldi üzerlerini kapatmaya. İmkanınız varsa üst kapamayı torf ile yapın. Ya da elekten geçirilmiş gübre-toprak karışımı kullanın. Böylece tohum filizlenip toprak yüzeyine çıkarken zorlanmayacaktır. Tohumların üzerini 2 cm kadar toprak ya da torf ile kapatın. Sonra yine hortumunuzla üstten yağmurlama yöntemi ile sulayın. Her gün mısır ektiğiniz alanı kontrol edin. Üst toprak çamur gibi olmayacak ancak kuru da olmamalı. İhtiyaca göre iki günde bir yağmurlama olarak toprağı nemlendirmeye devam edin. Bu sulamayı akşam saatlerinde güneş çekilince yapın.

Mısır Yetiştiriciliğinde İlk Çapalama Ne Zaman?

Mısır fideleriniz ortaya çıkmaya başladıktan sonra 20-25 cm boylanana kadar yapraklarına değmeyecek şekilde dipten azar azar su verin. Yine toprağın nemliliğini kontrol ederek bunu yapın. Çünkü susuz kalmak kadar fazla su da fidelerinize zarar verir.

Mısır fideleri 20-25 cm boylanınca ilk çapalama zamanı gelmiş demektir. Tam dibine çapa vurmamaya özen göstererek yaklaşık fide kökünden 10 cm uzak tutarak toprağı çapa ile bir daire şeklinde kabartın. Bu işlemin ardından boğaz doldurma dediğimiz işlemi yapıyoruz. Yani kabarttığınız toprağın bir kısmını çapanın geniş tarafı ile ya da el ile mısır fidesinin merkezide doğru topluyoruz. Böylece hem fidenizin kökleri hava almayacak, hem de boylandıkça denge sağlaması kolaylaşacaktır.

Mısır Ekiminde İlk Gübreleme Nasıl Yapılır?

Gübre sebze meyve yetiştiriciliği için en önemli faktörlerden biridir. Ancak dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Her şeyden önce bu kadar emek verip kendi fidelerinizi yetiştirirken her adımda katkısız ve doğal malzemeler kullanmaya özen gösterin. Gübre olarak organik gübre yazımızdan faydalanabilir, bu konu hakkında daha kapsamlı bilgi sahibi olabilirsiniz.

Gübreyi ne kadar çok kullanırsam o kadar iyi verim alırım diye düşünenlerdenseniz, hemen bu fikirden uzaklaşın. Çünkü ne demişler her şeyin azı karar, çoğu zarar. Mısır fidelerinizi besleyeyim derken, onların bozulmasına sebep olabilirsiniz. Mısır gübre olarak beslenmeyi sevdiği kadar, bir ek gıda olarak kompost ile daha verimli hale gelir. Kompost azot yönünden toprağı ve bitkiyi besler. Hazır olarak internet üzerinden alabileceğiniz gibi kendiniz de kompost yapabilirsiniz. Bunun için organik gübre şerbeti ve kompost yazımından faydalanabilirsiniz.

Mısır ekiminde gübreleme için toprak hazırlığında ve tohum ekiminde ilk gübreyi kullandık. Şimdi ikinci gübreleme için ilk çapalamadan bir hafta sonrası uygun olacaktır. Peki ne kadar gübre koymalısınız? Bir el küreği ile her fide için gübre koyarak, çapa yardımı ile bunu boğaz doldurma yaptığınız toprak ile karıştırın.

Mısır Yetiştiriciliği Bakım Takvimi

İlk çapalama ve gübrelemenin ardından periyodik olarak bu işlemleri yapmaya devam etmeniz gerekiyor.

İkinci çapalama ve gübreleme için mısır fidelerinin 50-60 cm kadar boylanmasını bekleyin. Aynı yukarıdaki şekilde işlemleri yapın. Bu kez gübre yerine kompost ile besleme yapmayı tercih edin.

Üçüncü çapalama için fide boylarının 80 cm olmasını bekleyin. Yine kompost ile takviye yapın.

Dördüncü çapalama için mısır fideleri 1 metre boyuna ulaşmış olmalıdır.

Çapalamalarda boğaz doldurma işlemine dikkat edin. Fideniz boylandıkça bir yandan gövde olarak da kalınlaşacaktır. Devrilme gibi bir durum olmaması için fidenizin boyuna göre toprakla boğaz doldurarak yaptığınız desteği de yükseltin. Örneğin 1 metre boya gelmiş bir mısır fidesi için toprak seviyesinden 30-40 cm bir boğaz doldurma işlemi iyidir.

Çapa yaparken mısır çevresinde bulunan yabani otları da temizlemeyi unutmayın.

Mısır Yetiştirmek için Sulama Periyotları Nelerdir?

Mısır kuraklığı sevmez. Ancak bol suyu da sevmez. Sulama periyodlarınız da ikinci bir belirleyici unsur hava sıcaklığıdır. Örneğin Mayıs gibi fazla kurak gitmeyen bir mevsimde su ihtiyacı daha az olacaktır. Bunu toprağı kontrol ettiğinizde de gözle görülür bir şekilde dahi anlarsınız. Bahar döneminde 5 günde bir sulama yeterli olabilir. Toprağın nem durumunu kontrol ederek bu süreci kendiniz belirleyebilirsiniz. Temmuz- Ağustos döneminde toprak çok daha çabuk kaymak bağlama ve çatlama durumuna geçer. Bu dönem de sulamayı sıklaştırmanız gerekir.

Mısır tepe püskülü ile meyvelenmeye hazırlandığı dönemden itibaren tanelerini büyütebilmek için daha fazla suya ihtiyaç duyar. Bu da zaten en sıcak yaz günlerine denk gelir. Bu dönem her akşam ya da en geç iki akşamda bir güneş çekildikten sonra sulama yapmalısınız. Sulamayı dipten yapmanızı tavsiye ederim. Zira kullandığımız suların kireç ve sertlik durumuna göre yapraklarda bozulma yapabilir.

Mısır Yetiştirmede Hastalık ve Zararlılarla Mücadele

Doğanın sakinleri olarak da niteleyebileceğimiz bazı böcek ve haşeratlar bitkilerinize zarar verebilir. Mısır köstebeklerin en sevdiği yiyeceklerin başında geliyor. Derine kök yapan mısırların leziz kökleri köstebekler için ziyafet olsa da onları uzaklaştırmak için basit ve doğal yöntemleri kullanabilirsiniz. Mısırlarınız tanelenmeye başladı mı bu kez kıskaçlı böcekler koçanlara dadanıyor. Bahçe zararlıları yazımızda bu zararlıları yakından tanıyabilir, mücadele yöntemleri ile ilgili fikir sahibi olabilirsiniz.

Mısır yetiştirme zamanında çok fazla mantari hastalıkla karşılaşmazsınız. Güneşte sulamadığınız, üzerine su püskürtmediğiniz sürece sağlıklı bir şekilde dönemi tamamlarlar. Ancak olası sorunlar için ev yapımı bitki ilaçları yazımızda hastalıklar ve zararlılar için ekolojik çözümler bulabilirsiniz.

Bir diğer sorunumuz kuşlar. Mısırlarınız olmaya başladı mı özellikle sabahın erken saatlerinde bahçenizde bu ziyaretçiler eksik olmuyor. Ben bunun için bir litrelik plastik şişelerden faydalanıyorum. Mısır koçanlarının çıkmaya başlayınca plastik şişenin taban kısmını kesin. Sonra koçanın üzerine geçirin. Şişenin ağız kısmı mısır koçanının püskül kısmında kalacaktır. Püskülünü şişenin ağız kısmından geçirin ki hava alsın ve çürümesin.

Mısır Ne zaman Hasat Edilir?

En çok tereddüt yaşanan noktalardan birisi de bu. Organik domates yetiştirirken bir domatesin olup olmadığını anlamak gözle görülü olduğu için çok kolay. Ancak kabukları içine sarmalanmış mısır tanelerini görme şansımız olmayınca ne yapacağız?

Birkaç şeye dikkat ederek mısır hasadı için karar vermemiz kolaylaşabilir. Birincisi püskül kısmı iyice koyu renge dönüşmüş olmalıdır. Ancak bu tek başına yeterli değil. İkincisi koçanın sapa bağlı olduğu kısımda hafif bir renk değişimi olmalıdır. Bu noktada zamanla tercübe kazandıkça daha net öngörünüz oluşuyor.

Ancak bunlara rağmen emin olamıyorsanız üstten püskül kısmından çok az yapraklarını açıp, ilk tanelere bakınız. Tanelerin dipleri koyu ise artık mısırınız hasat için hazırdır. Afiyet olsun 🙂

Mısır Yetiştirme Tohumluk Bırakma İşlemi

Organik mısır yetiştirirken bir sonraki yıl için ektiğimiz her sebze için tohum alma işlemini mısır için de yapıyoruz. Ben her zaman ilk çıkan ürünü tohumluk bırakıyorum. İlk çıkan mısıra hiç dokunmayın. O koçan sizin bir sonraki yıl mısır tohumlarınız olsun. Karıştırmamak için dibine bir ip bağlayabilirsiniz. En son mısır hasadına kadar kendi halinde bırakın ki iyice tanelensin. Üstünde kurumaya da bırakabilirsiniz. Ancak Eylül yağmurlarına kalmasın. Sonrasında mısırı kabuğundan çıkarın, koçanından baş aşağı asarak gölge bir yerde iyice kuruyana kadar muhafaza edin.

Bir sonraki yıla kadar koçan olarak böyle kalabileceği gibi dilerseniz mısırın orta kısmındaki taneleri ayırıp buzdolabında da saklayabilirsiniz. Bir  sonraki yıl mısır yetiştirme için tohum olarak kullanacaklarınız koçanın orta bölümündeki en güçlü taneler.